Poszukiwanie czynników ryzyka chorób układu krążenia nie ogranicza się wyłącznie do składników biologicznych. Poprzez zmiany neurohormonalne na procesy patofizjologiczne toczące się w organizmie, np. na rozwój zmian miażdżycowych, wpływać mogą psychologiczne bodżce negatywne, jak stres i depresja. Czy bodżce pozytywne, jak m.in. zadowolenie z życia, mogą odgrywać rolę protekcyjną?
Potwierdzają to wyniki analizy pochodzącej z badania Whitehall II – obserwacji 7956 mężczyzn i kobiet, u których wyjściowo nie obserwowano chorób układu krążenia. W prospektywnej obserwacji oceniono stopień zadowolenia w siedmiu obszarach życia. Każdy z nich oceniany był punktowo, a zależność między chorobami układu krążenia badano w odniesieniu do średniej punktacji w poszczególnych obszarach.
Wyróżniono następujące obszary życia:
„życie małżeńskie i uczuciowe”,
„aktywność w czasie wolnym”,
„standard życia”,
„praca”,
„zdrowie”,
„życie rodzinne”,
„życie seksualne”,
„samoocena”.
W prospektywnej obserwacji obejmującej średnio 5,4 lat (1991-1999) oceniono zapadalność na chorobę wieńcową definiowaną jako dusznica bolesna stabilna, zawał mięśnia serca zakończony i niezakończony zgonem, zgon z powodu choroby wieńcowej.
W analizie wieloczynnikowej poprawa o odchylenie standardowe średniej jakości funkcjonowania w siedmiu domenach wiązała się z 12% redukcją częstości występowania chorób układu sercowo-naczyniowego, niezależnie od płci. Najwyższy stopień zadowolenia (w podziale na tercyle) kojarzył się z 26% redukcją zdarzeń wieńcowych. Również umiarkowany stopień zadowolenia sprzyjał istotnej, bo wynoszącej 20% redukcji występowania choroby wieńcowej.
W wykonanych analizach cząstkowych największy udział w redukcji występowania choroby wieńcowej miał poziom satysfakcji w takich domenach funkcjonowania jak praca, życie seksualne, życie rodzinne i samoocena. Wpływ na redukcję zdarzeń wieńcowych zależał przede wszystkim od redukcji występowania stabilnych postaci choroby wieńcowej, natomiast nie wykazano wpływu na częstość występowania zawałów mięśnia serca i zgonów wieńcowych.
Zebrane dane sugerują, że zadowolenie z życia zmniejsza ryzyko ujawnienia się choroby wieńcowej a zatem doskonale potwierdzają słuszność szerokiej, opartej nie tylko na elementach biologicznych, definicji zdrowia.
Opracowane na podstawie: European Heart Journal / 4 lipca 2011
Marek Kowrach
J. K. Boehm i wsp. Heart health when life is satisfying: evidence from the Whitehall II cohort study, LINK: Eur Heart J online
