Maj to szczególny czas w kalendarzu profilaktyki zdrowotnej. Już od dziewięciu lat, dzięki inicjatywie Międzynarodowego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (International Society of Hypertension), na całym świecie obchodzony jest Maj Miesiącem Mierzenia Ciśnienia w ramach kampanii May Measure Month (MMM). W Polsce te działania wspiera kampania #bojatakmowie 2025, a centralnym punktem obchodów pozostaje Światowy Dzień Nadciśnienia Tętniczego, przypadający na 17 maja.
Aż trudno uwierzyć, że każdego roku z powodu powikłań nadciśnienia tętniczego umiera około 90 tysięcy Polaków[1] — to więcej niż mieści pełen PGE Narodowy podczas największych koncertów. Nadciśnienie to choroba podstępna – rozwija się skrycie, często bezobjawowo, dlatego przez długi czas może pozostawać niezdiagnozowana.
Szacuje się, że w Polsce cierpi na nią blisko 11 milionów dorosłych[2], z czego jedynie niewielka część skutecznie kontroluje swoje ciśnienie tętnicze. Badania pokazują, że tylko około 23–33% pacjentów osiąga cele terapeutyczne w leczeniu nadciśnienia tętniczego[3].
Kluczowym elementem skutecznej terapii jest tzw. adherence, czyli przestrzeganie zaleceń terapeutycznych. To pojęcie obejmuje nie tylko systematyczne przyjmowanie leków, ale także zdrowy styl życia, odpowiednią dietę, regularną aktywność fizyczną oraz utrzymywanie stałego kontaktu z lekarzem. Tymczasem dane są niepokojace: aż 58% pacjentów z nadciśnieniem tętniczym przestaje przestrzegać zaleceń już w ciągu pierwszego roku od rozpoczęcia leczenia[4], a co czwarty chory nie realizuje nawet pierwszej recepty[5]. Skutki tej sytuacji są poważne – brak kontroli ciśnienia prowadzi do wzrostu ryzyka udaru mózgu, zawału serca oraz niewydolności krążenia[6].
Dlatego tak istotne jest, by nie bagatelizować potrzeby edukowania i systematycznego przypominania o zagrożeniach związanych z nadciśnieniem tętniczym. Z tego powodu schodzenie to stanowi też temat przewodni XXI edycji kampanii Servier dla Serca. Majowa kampania May Measure Month to doskonała okazja, by zatrzymać się na chwilę i pomyśleć o swoim zdrowiu. W tym czasie na całym świecie, również w Polsce, profesjonaliści medyczni – lekarze, pielęgniarki, studenci kierunków medycznych – wykonują bezpłatne, przesiewowe pomiary ciśnienia tętniczego i prowadzą wywiady zdrowotne, przekazując dane do międzynarodowej bazy. Każdy taki pomiar to nie tylko rutynowe badanie – to szansa na wczesne wykrycie nadciśnienia i rozpoczęcie skutecznego działania zanim pojawią się powikłania.
W ramach realizowanej równolegle kampanii #bojatakmowie 2025 na platformach Spotify i YouTube (kanał Moja Recepta na Zdrowie), znaleźć można nowe odcinki podcastów prowadzonych przez rodzimych specjalistów. Prof. Anna Tomaszuk-Kazberuk w odcinkach „120/70 – kod do zdrowia” oraz „Kawa, alkohol i papierosy i ich wpływ na ciśnienie krwi” tłumaczy, dlaczego dbanie o właściwe wartości ciśnienia ma kluczowe znaczenie i jakie codzienne wybory wpływają na układ sercowo-naczyniowy. Z kolei prof. Agnieszka Olszanecka w odcinkach „Czy nadciśnienie tętnicze to choroba XXI wieku?” oraz „Dlaczego warto trzymać się zaleceń? O adherence w nadciśnieniu” opowiada o wyzwaniach związanych z utrzymywaniem motywacji do leczenia oraz znaczeniu codziennej konsekwencji.
Świadomość, że adherence to znacznie więcej niż tylko branie leków, ale całościowe podejście do leczenia, może zmienić życie tysięcy pacjentów. Systematyczne przestrzeganie zaleceń terapeutycznych, odpowiednia edukacja i regularne pomiary ciśnienia mogą zapobiec wielu tragediom. Szacuje się, że poprawa realizacji zaleceń mogłaby uratować blisko 200 tysięcy istnień ludzkich rocznie tylko w Europie[7].
W tym roku przypominamy: dbanie o serce zaczyna się od prostych rzeczy. Pomiar ciśnienia to pierwszy krok. Regularność działań – drugi. A wiedza i świadome wybory – to inwestycja na całe życie.
[1] IHME, Global Burden of Disease (2019)
[2] Na podstawie wyników badań NATPOL i WOBASZ.
[3] Niklas A. et al.; WOBASZ II investigators. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in the adult Polish population. Arch Med Sci. 2018 Aug;14(5):951-961. doi: 10.5114/aoms.2017.72423.
[4] ABC Project Final Report, 2012. www.abcproject.eu
[5] Vrijens B, Vincze G, Kristanto P, Urquhart J, Burnier M. Adherence to prescribed antihypertensive drug treatments: longitudinal study of electronically compiled dosing histories. BMJ. 2008 May 17;336(7653):1114-7.
[6] Mancia G, Fagard R, Narkiewicz K, et al. 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension. European Heart Journal. 2013;34(28):2159–2219.
[7] World Health Organization (WHO). Adherence to long-term therapies: Evidence for action. Geneva: WHO; 2003.
