DŁAWICA PIERSIOWA – poważne schorzenie kardiologiczne. Czym jest i jak postępować w razie jej wystąpienia.

CHARAKTERYSTYKA SCHORZENIA

Dławica piersiowa, zwana również dusznicą bolesną, to skutek choroby niedokrwiennej serca. Charakterystykę dyskomfortu związanego z niedokrwieniem mięśnia sercowego (dławica piersiowa – angina pectoris) można podzielić na 4 kategorie: umiejscowienie, charakter, czas trwania i związek z wysiłkiem fizycznym oraz innymi czynnikami nasilającymi lub łagodzącymi.

Dyskomfort wywołany przez niedokrwienie mięśnia sercowego jest zwykle umiejscowiony w klatce piersiowej, w pobliżu mostka, ale może być odczuwany np. w nadbrzuszu, okolicy żuchwy i zębów, między łopatkami bądź promieniujący do kończyn górnych aż do nadgarstka i palców. Dyskomfort ten jest często opisywany jako ucisk (gniecenie), zaciskanie lub ciężar, a czasami jako dławienie, uczucie opasującej obręczy lub pieczenie. Przydatne może być bezpośrednie zapytanie pacjenta o występowanie „dyskomfortu”, ponieważ wielu pacjentów nie odczuwa „bólu” ani „ucisku” w klatce piersiowej. Dławicy może towarzyszyć duszność, a dyskomfortowi w klatce piersiowej mniej swoiste objawy, takie jak męczliwość lub słabość, nudności, pieczenie/palenie, niepokój czy „uczucie zbliżającej się śmierci”. Czas trwania — w większości przypadków od kilku do 10 minut. Objawy ustępują szybko po ustaniu działania czynników sprawczych.

Dławicę piersiową charakteryzuje zespół objawów spowodowanych zmniejszeniem ilości dostarczanego tlenu do mięśnia sercowego w stosunku do jego zapotrzebowania. Gdy serce pracuje w warunkach normalnych, ilość krwi dopływająca tętnicami wieńcowymi zapewnia odpowiednią ilość tlenu i substancji odżywczych, jaką potrzebuje mięsień sercowy do wykonania pracy. Kiedy zapotrzebowanie na tlen wzrasta – np. spowodowane wysiłkiem fizycznym lub emocjami – krew w wyniku zwężeń w naczyniach wieńcowych nie dostarcza odpowiedniej ilości tlenu i w mięśniu sercowym pojawia się deficyt, który objawia się charakterystycznym dla dławicy piersiowej zamostkowym bólem o charakterze ucisku.

 

PRZYCZYNY WYSTĘPOWANIA

Najczęstszą przyczyną choroby niedokrwiennej serca, prowadzącej do dławicy piersiowej, jest miażdżyca tętnic wieńcowych, które doprowadzają krew do mięśnia sercowego i są odpowiedzialne za zaopatrzenie go w tlen i substancje odżywcze. Inne przyczyny to m.in. skurcz, zator, zapalenie lub uraz tętnicy wieńcowej, zakrzepica tętnicza czy rozwarstwienie aorty.

Zwężanie światła tętnicy wieńcowej powstaje w wyniku tworzenia się tzw. blaszki miażdżycowej. Do ich rozwoju przyczyniają się m.in.: wysokie stężenie cholesterolu we krwi, cukrzyca i stany przedcukrzycowe, otyłość, nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu, a także nieprawidłowa dieta, przepracowanie, przewlekły stres oraz brak aktywności fizycznej.

CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA

Choroba niedokrwienna serca należy do tzw. chorób cywilizacyjnych i występuje średnio u około 20-40 osób na 1000. Zachorowalność wzrasta wraz z wiekiem: zazwyczaj pojawia się po 40. roku życia u mężczyzn i po 50. roku życia u kobiet.

Według szacunków ekspertów, każdego roku w Europie na dławicę piersiową zapada od 2 do 4 osób na 1000 mieszkańców, a choruje między 20 a 40 osób na 1000 mieszkańców. W Polsce z powodu dławicy piersiowej może cierpieć około 1,5 mln osób, a w USA nawet 8,5 mln osób.

OBJAWY

Objawy dławicy piersiowej nie są charakterystyczne, gdyż obejmują m.in. duszność i nadmierną potliwość po wysiłku, uczucie ciężkości, zmęczenie i osłabienie, ucisk, ciężar, dławienie oraz pieczenie, a na końcu tej kaskady – ból zamostkowy (dławicowy). Ból ten zlokalizowany w okolicy mostka, promieniuje zwykle do lewej strony ciała w kierunku szyi, żuchwy, lewego barku lub ramienia, do nadbrzusza w pobliżu pępka oraz do okolicy międzyłopatkowej. Opisywany jest on jako ugniatający, piekący lub ściskający, a nawet dławiący lub rozrywający. Towarzyszą mu zwykle kołatanie serca, brak tchu i niepokój. Taki ból może trwać od kilku do kilkunastu minut, a czasem nawet dłużej, a jego intensywność nie zmienia się wraz ze zmianą pozycji ciała czy fazy cyklu oddechowego.

Ból zamostkowy wywoływany jest przez wysiłek fizyczny, stres emocjonalny, wyjście na zimne powietrze lub obfity posiłek. Natężenie bólu dławicowego często jest większe w godzinach porannych. Ustępuje w trakcie odpoczynku oraz po podaniu odpowiednich leków.

JAK POSTĘPOWAĆ W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA OBJAWÓW DŁAWICY PIERSIOWEJ

W przypadku wystąpienia objawów dławicy piersiowej należy w pierwszej kolejności uspokoić chorego oraz wydzielić mu miejsce ze swobodnym dostępem do tlenu. Podstawowym warunkiem przyspieszenia poprawy w czasie napadu bólowego jest zachowanie psychicznego i fizycznego spokoju. Jeśli ból w klatce piersiowej utrzymuje się dłużej niż 15 minut najlepiej wezwać karetkę pogotowia, gdyż może to świadczyć o ostrym zawale serca, wymagającym natychmiastowej interwencji kardiologicznej (zabieg angioplastyki).

W przypadku wystąpienia objawów dławicy piersiowej po raz pierwszy, po ustąpieniu bólu w dalszej kolejności należy przeprowadzić specjalistyczną diagnostykę kardiologiczną celem potwierdzenia choroby i ustalenia odpowiedniego leczenia.

ROZPOZNANIE DUSZNICY BOLESNEJ

Badania pozwalające na ustalenie rozpoznania choroby może wykonać kardiolog w poradni specjalistycznej. Powinny być one poprzedzone wykonaniem badań podstawowych przez lekarza pierwszego kontaktu.

Wstępnym etapem diagnostyki jest wykonanie badań laboratoryjnych, które mogą ujawnić czynniki ryzyka miażdżycy oraz zaburzenia sprzyjające występowaniu dławicy piersiowej. Pozwalają one na ocenę ryzyka występowania choroby. Do badań tych należą: profil lipidowy, stężenie glukozy we krwi, morfologia krwi, stężenie kreatyniny w surowicy oraz elektrokardiogram spoczynkowy.

Dalsze badania specjalistyczne to: echokardiografia spoczynkowa, elektrokardiograficzna próba wysiłkowa, obrazowe próby obciążeniowe, a także tomografia komputerowa naczyń wieńcowych, rezonans magnetyczny oraz koronarografia.

LECZENIE DUSZNICY BOLESNEJ

Leczenie dławicy piersiowej sprowadza się głównie do terapii farmakologicznej i ma na celu zmniejszanie nasilenia objawów choroby, podniesienie jakości życia chorych oraz zapobieganie incydentom sercowo-naczyniowym, mogącym doprowadzić do śmierci. Leczenie polega na zahamowaniu zmian w okolicy naczyń wieńcowych i nie dopuszczaniu do sytuacji, w której dochodzi do niedokrwienia mięśnia sercowego. U wybranych chorych, kwalifikujących się do takiego postępowania, wskazanie jest leczenie inwazyjne (zabieg rewaskularyzacyjny).

Istotną rolę wspomagającą w terapii wszelkich schorzeń sercowo-naczyniowych, w tym również dławicy piersiowej, odgrywa profilaktyka. Przede wszystkim należy dążyć do zwalczania czynników ryzyka miażdżycy, leczenia chorób nasilających dławicę piersiową, takich jak niedokrwistość, nadczynność tarczycy, czy zaburzenia rytmu serca.

Udowodniona jest silna zależność pomiędzy stylem życia a występowaniem dławicy piersiowej. Niewłaściwa dieta, brak aktywności fizycznej i palenie tytoniu, stanowią istotne czynniki zwiększające ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Jednocześnie wykazano, że zmiana stylu życia może zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca nawet o 80%. W profilaktyce dławicy piersiowej należy wdrożyć zasady zdrowej zbilansowanej diety, uwzględniającej ograniczenie tłuszczu i soli, dążyć do utrzymywania prawidłowego poziomu cholesterolu oraz właściwej masy ciała (BMI), podjąć umiarkowaną aktywność fizyczną, trwającą od 30 do 60 minut dziennie, co najmniej przez 5 dni w tygodniu oraz bezwzględnie rzucić palenie i drastycznie ograniczyć spożywanie alkoholu.

 

BIBLIOGRAFIA:

0 replies on “DŁAWICA PIERSIOWA – poważne schorzenie kardiologiczne. Czym jest i jak postępować w razie jej wystąpienia.”