Kondycja serc młodych Polaków

Choroby układu sercowo – naczyniowego to nie tylko bolączka osób dorosłych. W Polsce bardzo dynamicznie rośnie liczba dzieci z nadwagą, a nawet otyłością. Dzieci coraz częściej za mało czasu poświęcają na aktywność fizyczną. Tego rodzaju zachowania mogą w przyszłości skutkować przyspieszonym rozwojem miażdżycy, a w konsekwencji takimi powikłaniami jak zawał serca, udar mózgu.

Główne czynniki ryzyka chorób układu serca u dzieci i młodzieży:

  •  Złe nawyki żywieniowe prowadzące do nadwagi i otyłości
  • Brak aktywności fizycznej
  • Palenie papierosów (aktywne lub bierne)
  • Nadmierne spożycie soli
  • Używanie alkoholu
  • Długotrwały stres

ZŁE NAWYKI ŻYWIENIOWE:

 

  • Złe nawyki żywieniowe są przyczyną około 1,7 miliona zgonów na świecie w ciągu roku.
  • Jedynie 55% uczniów zjada pierwsze śniadanie przed wyjściem do szkoły
  • Tylko 42% uczniów zabiera drugie śniadanie do szkoły
  • Tylko w 40,9% sklepików w polskich szkołach, można znaleźć zdrowe produkty nabiałowe oraz owoce
  • Fast – Foody zawierają:

– olbrzymią ilość kalorii (1g tłuszczu to 9 kcal)
– dużą ilość szkodliwych nasyconych kwasów tłuszczowych
– dużo cholesterolu
– węglowodany proste
– dużą ilość soli

  • a brak im:

– błonnika pokarmowego
– witamin i składników mineralnych

NADWAGA I OTYŁOŚĆ:

Na tle świata problem nadwagi i otyłości w Polsce narasta systematycznie, plasujemy się w czołówce państw dotkniętych epidemią otyłości.

  • Według Światowej Organizacji Zdrowia 110 mln dzieci na świecie ma nadwagę lub otyłość
  • W krajach Unii Europejskiej każdego roku stwierdza się około 400 tys. przypadków nadwagi lub otyłości u dzieci
  • Według przeprowadzonych w 2013 roku przez Instytut Żywności i Żywienia badań wynika, że już 28% chłopców i 22% dziewcząt w ostatnich klasach szkoły podstawowej ma nadmierną masę ciała.
  • Z najnowszego raportu organizacji UNICEF wynika, że polskie dzieci tyją najszybciej w Europie (UNICEF Office of Research, 2013). W ciągu ostatniej dekady odsetek dzieci z nadwagą w naszym kraju podwoił się. Tak duży wzrost tego współczynnika nie wystąpił w żadnym innym z 29 przebadanych przez UNICEF państw.
  • Ok 80 proc. otyłych nastolatków pozostanie otyłymi w wieku dorosłym.

BRAK AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ:

  • Dzieci za mało czasu poświęcają aktywności fizycznej – aż 43% uczniów szkół podstawowych od 2 do 4 godzin dziennie spędza przed komputerem
  • Ponad:

– 17% uczniów w szkołach podstawowych,
– 24% w gimnazjach
– 38% uczniów w szkołach ponadgimnazjalnych

NIE uczestniczy w zajęciach wychowania fizycznego.

  • Dzieci prowadzące mało aktywny tryb życia są 5-6 razy bardziej narażone na choroby serca, nawet już przed ukończeniem 20. roku życia
  • Aktywność fizyczna dzieci w ciągu ostatnich 20 lat wyraźnie spadła
  • Według przeprowadzonego w 2013 roku przez Najwyższą Izbę Kontroli raportu „WYCHOWANIE FIZYCZNE I SPORT W SZKOŁACH PUBLICZNYCH I NIEPUBLICZNYCH” wynika, że w ostatnich latach sukcesywnie zmniejszał się aktywny udział dzieci i młodzieży w zajęciach wychowania fizycznego. Przeciętna liczba uczniów zwolnionych z uczestnictwa w tych zajęciach przez dyrektora szkoły (na podstawie opinii lekarza) kształtowała się na poziomie 2% w klasach IV-VI szkoły podstawowej, 5% w gimnazjach, natomiast w szkołach ponadgimnazjalnych wyniosła 12%. Oznaczało to, że blisko trzy tysiące uczniów skontrolowanych szkół było trwale lub okresowo wyłączonych z zajęć wychowania fizycznego. Należy podkreślić, iż w co piątej szkole uczniowie ci nie byli obecni na zajęciach, co uniemożliwiało uzyskanie wiedzy i umiejętności z edukacji zdrowotnej. W zbadanym przez NIK tygodniu zajęć w roku szkolnym 2012/2013 nie uczestniczyło czynnie w zajęciach przedmiotu w klasach IV-VI, gimnazjach oraz szkołach ponadgimnazjalnych przeciętnie odpowiednio 15%, 23% i 30% uczniów.
  • Najwięcej 11-latków spędzających przynajmniej 2 godziny dziennie przed komputerem to dzieci z Polski.

PALENIE PAPIEROSÓW I UŻYWANIE ALKOHOLU:

Palenie tytoniu, według Światowej Organizacji Zdrowia, stanowi obecnie najpoważniejszy czynnik ryzyka dla zdrowia, a także główną przyczynę przedwczesnej umieralności w krajach rozwiniętych. Wyniki badań międzynarodowych jak i krajowych wskazują, że wczesna inicjacja nikotynowa zwiększa ryzyko palenia tytoniu w przyszłości, jak też jest czynnikiem ryzyka podejmowania innych niekorzystnych dla zdrowia zachowań.

  • Prawie 10% polskich dzieci w wieku 15 lat (więcej dziewcząt niż chłopców!) deklarowała, że regularnie pali papierosy
  • 80% palaczy zaczyna palić przed ukończeniem 18 roku życia

Spożywanie alkoholu przez młodych ludzi to jeden z najpoważniejszych problemów społecznych. W badaniu przeprowadzonym w roku 2010, podobnie jak w 2003, napoje alkoholowe okazały się wśród młodzieży szkolnej najbardziej rozpowszechnioną używką, po którą sięgano częściej niż po papierosy czy narkotyki.

Według Polskiego Forum Profilaktyki (Wytyczne Grupy Roboczej Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia) profilaktyka chorób sercowo – naczyniowych u dzieci i młodzieży powinna obejmować:

  • edukację zdrowotną w całej populacji
  • identyfikację grup zwiększonego ryzyka
  • interwencję w grupach zwiększonego ryzyka.

Wszystkim dzieciom zaleca się:

  • odpowiednią dietę: ograniczyć spożycie energii z tłuszczów i cukrów oraz zwiększenie spożycia owoców i warzyw
  • zwiększenie aktywności fizycznej (dzieci i młodzież powinny ćwiczyć codziennie nie krócej niż 60 minut – zalecenie WHO)
  • niepalenie tytoniu
  • Czas spędzany przez dzieci przed monitorami, takimi jak komputer czy telewizor, powinien być ograniczony do maksymalnie 2 godziny dziennie

BIBLIOGRAFIA:

1. M. Mikoś, H. Mikoś, M. Obara-Moszyńska, M. Niedziela, Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży, Nowiny Lekarskie 2010, 79, 5, 397–402
2. „WYCHOWANIE FIZYCZNE I SPORT W SZKOŁACH PUBLICZNYCH I NIEPUBLICZNYCH”, raport Najwyższej Izby Kontroli, KNO-4101-06-00/2012, Nr ewid. 108/2013/P/12/067/KNO
3. UNICEF Office of Research, 2013, Warunki i jakość życia w państwach rozwiniętych
4. A. Kowalewska, Wiek inicjacji nikotynowej a częstość palenia tytoniu przez młodzież 15-letnią w Polsce, Przegląd Lekarski 2008, 65, 10, 548.
5. OPINIE I DIAGNOZY NR 19 Młodzież 2010 WARSZAWA 2011/ http://www.cbos.pl/PL/publikacje/diagnozy.php
6. Raport techniczny, Wyniki badań HBSC 2010, Opracowanie pod redakcją Joanny Mazur i Agnieszki Małkowskiej-Szkutnik, Warszawa 2011.

0 replies on “Kondycja serc młodych Polaków”